Daha kapsayici topluluklar yaratmak (Creating Inclusive Communities)

Cogu zaman engelli insanlarin karsina cikan bariyerler, onlarin engelleri degil, toplumun onlara karsi tutumlari ve bakis acilari degil midir?

Canli yayinimizin bu son bolumunde, kapsayiciligin onemi hakkinda konusacagiz. Kapsayicilik, herkesin topluma tam anlamda dahil olmasi, herhangi bir engel veya ayrimcilikla karsilasmadan her seyin tadini cikarabilmesi anlamina gelir.

 

Zeliha İşcel, görme bozukluğu olan Avustralyalı Bir Türk göçmendir. Zeliha şu anda WA'nın önde gelen engelli savunucularından biri olmasının  yani sira, kendi danışmanlık şirketinin de sahibi olan başarılı bir  is kadinidir. Hayat yolculuğundaki deneyimleri, bize körlüğün iyi yaşamanın önünde bir engel olmadığını gösteriyor.

Konuk konuşmacım Tolun, 11 yıl önce Avustralya'ya göç etmiş,şu an profesyonel olarak engelliler ile çalışmakta olan Türk asilli bir Avustralyalıdır.  Demans, Zihinsel Engellilik, Ölümcül Alkol Spektrum Bozukluğu ve Otizm sahibi, kültürel ve dilsel açıdan gelen farklı bireyler ve özellikle gençlere hizmet verirken, onların engellerine rağmen toplumda daha iyi yaşamalarına destek olmaktadır.
 

Transcript 

Tolga: Speak My Language programimizin canli yayinlari sirasinda, bircok engelli arkadasimizin daha iyi yasama sekilleri ile ilgili heyecan verici hikayeler dinledik. Ister spor, ister sanat, ister mesleki hedeflerinin pesinden kosmak olsun, misafirlerimizin hepsi bize toplumun aktif ve degerli uyeleri oldugunu gosterdiler.
Cogu zaman engelli insanlarin karsina cikan bariyerler, onlarin engelleri degil, toplumun onlara karsi tutumlari ve bakis acilari degil midir?
Canli yayinimizin bu son bolumunde, kapsayiciligin onemi hakkinda konusacagiz. Kapsayicilik, herkesin topluma tam anlamda dahil olmasi, herhangi bir engel veya ayrimcilikla karsilasmadan her seyin tadini cikarabilmesi anlamina gelir.
Engelli olmayanlarimiz icin de kapsayici olmayi dikkate almak hala ciddi onem teskil etmekte zira kapsayicilik hepimizi etkilemekte. Biliyorsunuz hepimiz yaslaniyoruz ve yas aldikca engelli olmaya egilimimiz artmakta. Ilerleyen yasamimizda bir kaza gecirebilir yada engele sebep olacak bir duruma maruz kalabiliriz. Bu nedenle, tam da su anda toplumumuzu daha kapsayici bir hale getirmeyi dusunmek hepimizin cikarinadir.
Bugunku ilk konugunuz Bati Avustralyanin onde gelen engelli haklari savunucularindan, gorme engeline sahip bir Turk Avustralyali gocmen Zeliha Iscel. Zeliha, bir devlet danismani ve engelli haklari savunucusu olarak, bizimle kulturel acidan farkli engelli insanlara kucak acan, erisilebilir kuruluslar hakkinda bazi bilgiler paylasabilir misin?
Zeliha:  Savunmalik yapiyoruz, Advocacy diyoruz, savunmalik yapiyoruz yine ama Systemic savunmasi oluyor bizimkisi, mesela bir olay birkac kisiyi etkiliyorsa onun uzerindel lobi veya uyari yapmaya calisiyoruz. Mesela su anda ben daha basa gecmeden cok once Perth Korler Dernegi tren istasyonlarinda, tren istasyona varinca, trenin varisini haber veren bir anons uygulatmak icin lobi yapmisti, su anda ise trenin hangi istasyona varacagini, Perth trenlerinin hepsinde tren istasyona varmadan once anons ediyorlar, bu Sydneyden bile cok once gerceklesti. Bizim korler dernegi bayaga guclu burada yani.
Tolga: Simdi de uzmanligi ile Demans, Zihinsel Engellilik, Fetal Alkol Spektrum Bozuklugu ve Otizmli kisilere destek olan, serbest engelli calisani Feyyaz Tolun Savuti le beraber olacagiz.
Tolun, engelli insanlarin guvenli ve kapsayici toplumsal alanlara ve etkinliklere erisimlerini desteklemeyi bir misyon haline getirdin. Bize biraz bundan bahsedebilir misiniz?
Tolun: Bununla ilgili bir ornek vereyim, engelli bir kisinin evinden cikip hicbir engelle karsilasmadan kaldirimda ilerleyip otobus duragina gelip otobuse binebilmesi ve ondan sonra da tabi otobusten inip gormeye niyetlendigi filmi sinema salonunda rahatlikla izlerken bir yandan patlamis misir ve kolasini tuketmesi gibi bir manzara cizebiliriz ama buradaki en basit sey olan otobuse binebilmesi bile en azindan 20-30 yillik yogun cabalarin bir sonucu. Simdi butun community center’lar ve kamuya acik yerlerde yapilmasi gereken degisiklikler ile ilgili olarak hukumetlerin federal yada local seviyede cok buyuk finansal ve know-how destekleri var. Bunlarla herkes engellilerin katilmayi isteyecegi alanlari onlarin kullanimina uygun hale getirmekle yukumluler.
Tolga: Evet, maalesef ki, toplum icerisinde yeralan onyargi ve yanlis bilgilendirme konusu engelli insanlara karsi bircok problem dogurmakta. Bu konuda bize neler soyleyebilirsin?
Tolun:  Simdi tum samimiyetimle ve ictenligimle ifade ediyorum ki Avustralya toplumu disability konusunda ve yaslilara destek konusunda ki bu benim kastettigim tabi aile destegi degil, profesyonel destek ve toplum olarak destek konusunda kendisi ile barisik olan ender  toplumlardan birisi yani bizim gelismis toplumlar diye dusundugumuz bircok toplumda bu hala onemli bir konu olurken, Avustralya toplumu icinde bu konuda cok mesafeler katedilmis, neticede hayatin bir parcasi, yani yaslilikta hayatin bir parcasi, disability de yasamin bir parcasi o halde yasamin diger kalan kisimlari ile nasil ilgileniyorsak bunlari da oyle kabul ediyoruz ve ilgileniyoruz bakis acisi cok buyuk bir avantaj.
Tolun: Evet, ayni zamanda Avustralya toplumu cok kulturlu ve dilli bir toplum. Buyuk Avustralya toplumunu olusturan daha kucuk parcalar, yani kulturel ve dil acisindan farkli gecmislerden gelenlerin buyuk Avustralya toplumundaki bu cok onemli degisimin bir parcasi olmasi biraz gecikme ile geliyor. Bunun sebeblerinden birisi farkli kulturlerin disability ve ruhsal saglik konularina farkli yaklasimlarinin olmasi ve genellikle bu yaklasimin korumaci, problemleri kendi imkanlari ile, icinde cozulmesi yonlerine ilerlenmesi seklinde ortaya cikiyor.
 
Tolga: Hepimiz toplumuzu daha kapsayici hale getirmede rol oynayabiliriz. Baslangic olarak, engelli insanlar hakkinda nasil konustugumuzu veya onlarla nasil etkilesime girdiginizi bir dusunun. Onlara karsi bir acima tutumuna sahip olma egilimindeyseniz, bunun degistirmenin zamani gelmistir. Speak My Language programinda yer alan dizilerin bize gosterdigi gibi, engelli insanlar da hepimiz gibi; Onlarin da hayatta farkli farkli hedefleri ve hayalleri var, onlar da topluma katkida bulunuyorlar ve sunacaklari gercekten cok sey var. Unutmayalim ki, Engelli insanlar hakkinda saygili bir sekilde konusur ve engellerinin otesinde sahip olduklari sahsiyete odaklanirsaniz, iste o zaman toplumu zaten daha kapsayici hale getiriyorsunuz demektir.
Umariz programimizda dinlediginiz bircok hikaye sizi engeliniz ile nasil daha iyi yasayacaginizi dusunmeye tesvik etmistir. Programimizi begendiyseniz, hikaye anlaticilarimizdan daha fazla bilgi edinmek icin web sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
 

About the guest speaker
(

Often, the barriers that hold people with disabilities back are not their disabilities – it is the attitudes and infrastructure of society.

In our final on-air episode, we will talk about the importance of inclusion. Inclusion means that everyone can participate in society and enjoy everything it has to offer without facing barriers or discrimination.

Zeliha Iscel is a Turkish Australian migrant who has a visual impairment. Zeliha is now one of the leading disability advocates in WA and a successful business person who owns her own consultancy company. Her lived experience shows that blindness is not a barrier to living well.

Mr Feyyaz Tolun Savut is a Turkish Australian who migrated to Australia 11 years ago. He is now a freelance disability practitioner supporting people with Dementia, Intellectual Disability, Fetal Alcohol Spectrum Disorder and Autism. He frequently works with culturally and linguistically diverse individuals in his professional life and mostly with young people who have disabilities to support them to live life well.
 

Transcript 

Tolga: During our on-air Speak My Language program, we have heard the stories of many people with disabilities about the ways they live well. Whether it be sport, the arts or pursuing their professional goals, our guests have shown us that they are active and valued members of society.

Often, the barriers that hold people with disabilities back are not their disabilities – it is the attitudes and  infrastructure of society.

In our final on-air episode, we will talk about the importance of inclusion. Inclusion means that everyone can participate in society and enjoy everything it has to offer without facing barriers or discrimination. 

For those of us without disabilities, it is important to still consider inclusion because inclusion effects all of us. We are all ageing and as we age, we are prone to develop disabilities. We could have an accident or develop a condition later in life. So, it is in everyone’s interests to think about making society more inclusive, right now.

Our first guest today is Zeliha Iscel, a Turkish Australian migrant who has a visual impairment, who is a leading disability advocate in Western Australia. Zeliha, as a government consultant and disability advocate, could you share some information about accessible organisations that welcome culturally diverse people with disabilities?

Zeliha: We defend–we call it Advocacy–we defend, but we have Systemic defence, for example, if an event affects a few people, we try to lobby or warn others about it. For instance, right now, long before I took over, Perth Blind Association (Blind Citizens WA) lobbied at train stations to make an announcement, to announce the arrival of the train, when the train arrives at the station, and now they announce which station the train will arrive at, on all Perth trains before the train arrives at the station–this is in Sydney. It would even happen a long time ago. So, our association for the blind is very strong here.

Tolga: We will now hear from Mr Feyyaz Tolun Savut, a freelance disability practitioner supporting people with Dementia, Intellectual Disability, Fetal Alcohol Spectrum Disorder and Autism. 

Tolun, you have made it your mission to support people with disabilities to access safe and inclusive mainstream spaces and activities. Can you tell us a bit about this? 

Tolun: Let me give an example about this, we can draw a scene like a disabled person can leave his house and walk on the sidewalk without encountering any obstacles, come to the bus stop, get on the bus, and then get off the bus and consume the popcorn and coke while watching the movie he intends to see comfortably in the movie theatre. Even being able to get on the bus, which is the thing, is the result of at least 20-30 years of intense effort. Now, governments have great financial and know-how support at the federal or local level for the changes that need to be made in all community centres and public places. With these, everyone is responsible for making the areas that disabled people want to participate in suitable for their use.

Tolga: There is an issue within society where stigma and misinformation can put barriers on people with disabilities. What can you tell us about this? 

Quote 3 - Clip from https://speakmylanguage.com.au/podcasts/play/P396/E 

Tolun: Now I can sincerely and genuinely say that the Australian society is one of the few societies that is at peace with itself in terms of disability and support for the elderly, which is not what I mean by family support, but with professional support and support as a community, that is still important in many of what we consider to be developed societies. While it is an issue, a lot of distance has been covered within the Australian society, after all, it is a part of life, that is, old age is a part of life, and disability is a part of life, so we accept and deal with the rest of life the same way we take care of the rest of life, and this is a great point of view to have.

Yes, at the same time Australian society is a multicultural and multilingual society. It comes with some delay that the smaller parts of the larger Australian society, namely those from culturally and linguistically diverse backgrounds, are part of this crucial shift in greater Australian society. One of the reasons for this is that different cultures have different approaches to disability and mental health issues, and this approach generally appears to be protective and tends towards solving problems within their own means.

Tolga: All of us can play a part in making society more inclusive. For start, think about how you talk about or interact with people who have disabilities? If you tend to have an attitude of pity towards them, it’s time to change this. As this series has shown us, people with disabilities are just like everyone else. They have goals and dreams, they contribute to society and they have a lot to offer. If you speak with respect about people who have disabilities and look beyond their condition to the person that they are, you are already making society more inclusive. 

We hope the many stories you have heard in our program have encouraged you to think about how to live well with a disability. If you enjoyed this program, be sure to visit our website to hear more from our storytellers. 

About the guest speaker
)